ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η φαρμακευτική θεραπεία αποτελεί μια αποδεδειγμένα αποτελεσματική θεραπευτική παρέμβαση για όλες τις ψυχικές διαταραχές. Οι φαρμακευτικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην ψυχιατρική ανήκουν κυρίως σε πέντε κατηγορίες φαρμάκων:

Τα αντικαταθλιπτικά χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της κατάθλιψης αλλά και άλλων διαταραχών όπως της ιδεοψυχαναγκαστικής – καταναγκαστικής δ/χης, των αγχωδών διαταραχών (πχ της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής και της δ/χης πανικού) καθώς επίσης και για την θεραπεία πλήθους άλλων διαταραχών.
Ανάλογα με τον μηχανισμό δράσης τους και την χημική τους δομή διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες:

  1. Τρικυκλικά (Αμιτριπτυλίνη, Χλωριμιπραμίνη, Δοξεπίνη, Μαπροτιλίνη, Νορτριπτυλίνη)
  2. Αναστολείς της μονοαμινοξειδάσης (ΜΑΟ : Μοκλοβεμίδη)
  3. Εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRI’s: Φλουοξετίνη, Φλουβοξαμίνη, Σιταλοπράμη, Εσιταλοπράμη, Σερτραλίνη, Παροξετίνη)
  4. Αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης – νορεπινεφρίνης (SNRI’s: Βενλαφαξίνη, Δουλοξετίνη)
  5. Αναστολείς επαναπρόσληψης της νορεπινεφρίνης και της ντοπαμίνης (NDRI: Βουπροπίονη)
  6. Ανταγωνιστές/αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SARI: Τραζοδόνη)
  7. Νοραδρενεργικά και ειδικά σεροτονινεργικά (Nassa: Μιρταζαπίνη)

Τα αντιψυχωσικά χρησιμοποιούνται για την θεραπεία των ψυχωσικών διαταραχών όπως είναι για παράδειγμα η σχιζοφρένεια, αλλά και στην θεραπεία συναισθηματικών διαταραχών όπως η διπολική δ/χη και η κατάθλιψη καθώς επίσης και για την θεραπεία της ιδεοψυχαναγκαστικής- καταναγκαστικής δ/χης και άλλων δ/χων.

Χωρίζονται σε δύο κατηγορίες :

α) Στα πρώτης γενιάς ή τυπικά εκ των οποίων πιο συχνά χρησιμοποιούμενα στην κλινική πράξη είναι η Αλοπεριδόλη, η Χλωροπρομαζίνη, η Λεβοπρομαζίνη, η Τριφθοριοπεραζίνη, η Περφαιναζίνη και η Ζουκλοπενθιξόλη και

β) Στα δεύτερης γενιάς ή άτυπα αντιψυχωσικά στα οποία ανήκουν η Αμισουλπρίδη, η Αριπιπραζόλη, η Ζιπρασιδόνη, η Κλοζαπίνη, η Κουετιαπίνη, η Ολανζαπίνη, η Ρισπεριδόνη, η Παλιπεριδόνη και η Σερτινδόλη.

Ο όρος σταθεροποιητές της διάθεσης χρησιμοποιείται για να περιγραφεί μία σειρά ουσιών όπως είναι το Λίθιο και ορισμένα αντιεπιληπτικά, οι οποίες χρησιμοποιούνται κυρίως για την θεραπεία της διπολικής διαταραχής. Σε αυτήν την ομάδα ανήκουν:

  1. Το Λίθιο
  2. Το Βαλπροϊκό
  3. Η Καρβαμαζεπίνη
  4. Η Λαμοτριγίνη
  5. Η Γκαμπαπεντίνη και
  6. Η Τοπιραμάτη

Τα αγχολυτικά είναι τα φάρμακα τα οποία χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση από το άγχος. Σε αυτά ανήκουν οι Βενζοδιαζεπίνες και η Βουσπιρόνη. Τα υπνωτικά χρησιμοποιούνται για την ευόδωση του ύπνου. Σε αυτά ανήκουν οι Βενζοδιαζεπίνες, η Ζολπιδέμη, η Ζαλεπλόνη, η Ζοπικλόνη και η Μελατονίνη.
Η χρήση των αγχολυτικών – υπνωτικών πρέπει να γίνεται με φειδώ και μόνο όταν είναι απαραίτητο λόγω των προβλημάτων που συνδέονται με την ανάπτυξη ανοχής και εξάρτησης από τα φάρμακα αυτά. Επίσης η διακοπή τους πρέπει να γίνεται σταδιακά λόγω της εμφάνισης συμπτωμάτων απόσυρσης.

Οι πιο συχνά χρησιμοποιούμενες Βενζοδιαζεπίνες στην κλινική πράξη είναι:

  1. Αλπραζολάμη
  2. Λοραζεπάμη
  3. Διαζεπάμη
  4. Βρωμαζεπάμη
  5. Κλοραζεπάτη
  6. Χλωροδιαζεποξείδη
  7. Πραζεπάμη

Στην κατηγορία αυτήν των φαρμάκων ανήκουν ουσίες που χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση των ανοιών κυρίως τύπου Αλτσχάιμερ με κύριο θεραπευτικό στόχο την αναστολή ή επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου. Οι ουσίες αυτές ανήκουν σε δύο κατηγορίες: α) Τους αναστολείς χολινεστερασών (Δονεπεζίλη, Ριβαστιγμίνη, Γκαλανταμίνη) και β) Τους ανταγωνιστές των NMDA υποδοχέων ( Μεμαντίνη)