ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Ψυχοθεραπεία είναι η θεραπευτική παρέμβαση η οποία βασίζεται στη λεκτική επικοινωνία ανάμεσα στον θεραπευτή (συνήθως ψυχίατρο ή ψυχολόγο) και τον θεραπευόμενο και η οποία αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των προβλημάτων, στην ανακούφιση από τα δυσάρεστα ψυχολογικά συμπτωμάτα και στη βελτίωση της κοινωνικής λειτουργικότητας και προσαρμογής του θεραπευόμενου βοηθώντας τον έτσι να οδηγηθεί σε προσωπική ανάπτυξη.
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να εφαρμοσθεί με η χωρίς παράλληλη χορήγηση φαρμακοθεραπείας.
Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη ψυχοθεραπείας όπως η Γνωστική- Συμπεριφορική, η Ψυχαναλυτική, η Οικογενειακή- Συστημική, η Διαπροσωπική, η Υποστηρικτική και η Ομαδική θεραπεία. Ο διαχωρισμός στις διαφορετικές σχολές ψυχοθεραπείας γίνεται με βάση τις τεχνικές που χρησιμοποιούν καθώς και τις ψυχολογικές θεωρίες στις οποίες βασίζονται.
Για να θεωρείται ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας ψυχοθεραπευτής θα πρέπει να έχει εκπαιδευτεί πέραν της βασικής του εκπαίδευσης σε κάποιο από τα προγράμματα εκπαίδευσης ψυχοθεραπείας τα οποία παρέχουν οι διάφορες Επιστημονικές Εταιρείες ψυχοθεραπείας.
Ο Ψυχίατρος Ζαμπάς Κωνσταντίνος έχει εκπαιδευτεί και πιστοποιηθεί ως Γνωστικός – Συμπεριφορικός και ως Ομαδικός Ψυχοθεραπευτής
Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία(Cognitive Behavioural Therapy – CBT)
Η Γνωστική (ή Γνωσιακή) Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας η οποία είναι αποτέλεσμα της σύζευξης δυο θεωρητικών κατευθύνσεων, της γνωσιακής η οποία θεμελιώθηκε από τον Aaron T. Beck και της κλασικής συμπεριφορικής θεωρίας. Σήμερα αποτελεί μια από τις πιο διαδεδομένες και συχνά εφαρμοζόμενες μορφές ψυχοθεραπείας. Πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητα της σε ένα μεγάλο αριθμό ψυχικών διαταραχών, στις οποίες περιλαμβάνονται: η κατάθλιψη, η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, η διαταραχή πανικού, οι φοβίες, η ψυχαναγκαστική καταναγκαστική διαταραχή, οι σεξουαλικές διαταραχές, η κατάχρηση – εξάρτηση από ουσίες και οι διαταραχές διατροφής. Πολύτιμη θεωρείτε επίσης η συμβολή της στην θεραπεία των ψυχωσικών διαταραχών και της διπολικής διαταραχής σε συνδυασμό με χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής. Ερευνητικά δεδομένα επίσης αποδεικνύουν ότι η αποτελεσματικότητα της σε πολλές διαταραχές είναι αντίστοιχη της φαρμακευτικής θεραπείας.
Η CBT είναι μια βραχεία, δομημένη, συνεργατική θεραπεία εστιασμένη στο παρόν. Δίνει ιδιαίτερη σημασία στον τρόπο που σκεφτόμαστε και τις επιδράσεις που έχει αυτό τόσο στα συναισθήματα όσο και την συμπεριφορά μας. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο εγχειρίδιο του φιλοσόφου Επίκτητου, δεν αναστατώνουν τους ανθρώπους τα πράγματα- οι καταστάσεις, αλλά η γνώμη δηλαδή ο τρόπος που σκέφτονται για αυτά. “Ταράσσει τοὺς ἀνθρώπους οὐ τὰ πράγματα, ἀλλὰ τὰ περὶ τῶν πραγμάτων δόγματα”. Μέσα από την διαδικασία της Γνωστικής Συμπεριφορικής Θεραπείας μαθαίνουμε να σκεφτόμαστε με πιο ρεαλιστικό – λειτουργικό τρόπο αναδομώντας τις δυσλειτουργικές μας σκέψεις.
Η διάρκεια της κάθε συνεδρίας γνωστικής- συμπεριφορικής θεραπείας είναι 45 – 50 λεπτά. Οι συνεδρίες είναι δομημένες και στην αρχή της συνάντησης καταρτίζεται ατζέντα για τα θέματα τα οποία θα συζητηθούν. Καθορίζεται επίσης δουλειά για το σπίτι όπου ο θεραπευόμενος εφαρμόζει τις τεχνικές που μαθαίνει μέσα από την θεραπεία και προσπαθεί να επιτύχει τους διάφορους στόχους που συμφωνούνται από κοινού με τον θεραπευτή.
Στόχος της θεραπείας είναι ο θεραπευόμενος να καταστεί τελικά ο ίδιος θεραπευτής του εαυτού του αντιμετωπίζοντας και μετά τη λήξη της θεραπείας τις δυσκολίες που θα συναντήσει στην ζωή του και προλαμβάνοντας μια ενδεχόμενη υποτροπή των συμπτωμάτων.
Ομαδική Ψυχοθεραπεία (Group Psychotherapy)
Η ομαδική ψυχοθεραπεία είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας η οποία χρησιμοποιείται παγκοσμίως περισσότερο από ένα αιώνα. Πολλές επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι είναι εξίσου ή περισσότερο αποτελεσματική από την ατομική ψυχοθεραπεία σε πολλές διαφορετικές καταστάσεις και ψυχικές διαταραχές.
Η Ομαδική Ψυχοθεραπεία όπως και η ατομική έχει στόχο να βοηθήσει τον θεραπευόμενο να αντεπεξέλθει στις δυσκολίες της ζωής και να αντιμετωπίσει τα ψυχολογικά συμπτώματα που παρουσιάζει.
Σε αντίθεση με την ατομική ψυχοθεραπεία όπου οι συναντήσεις γίνονται μεταξύ δύο ατόμων, δηλαδή του θεραπευόμενου και του θεραπευτή, στην ομαδική ψυχοθεραπεία στις θεραπευτικές συνεδρίες συμμετέχει μία ολόκληρη ομάδα θεραπευομένων με συντονιστές ένα ή δύο ψυχοθεραπευτές.
Η αλληλεπίδραση αυτή μεταξύ των ατόμων που συμμετέχουν στις συναντήσεις έχει ιδιαίτερα σημαντική θεραπευτική αξία. Μέσα σε μια ομάδα τα μέλη ανακαλύπτουν ότι και άλλοι αντιμετωπίζουν παρόμοια με αυτούς προβλήματα , συναισθήματα και εμπειρίες. Αναγνωρίζουν επίσης τυχόν δυσκολίες στην επικοινωνία και την κοινωνική συναναστροφή τους με τους άλλους και τις αντιμετωπίζουν μέσα στο ασφαλές αυτό πλαίσιο της θεραπείας. Εδώ έγκειται ακριβώς και η θεραπευτική δύναμη της ομάδας, στο να μοιράζεται κανείς τα προβλήματα και τα συναισθήματα του με τους άλλους, να αναγνωρίζει την κατάστασή του και να εξελίσσεται μαζί με τους άλλους μέσα στην ομάδα.
Υπάρχουν πολλές διαφορετικές ομάδες ανάλογα με τον σκοπό για τον οποίο συγκροτούνται και τα άτομα από τα οποία αποτελούνται. Έτσι για παράδειγμα έχουμε ομάδες κατάθλιψης, άγχους, προσωπικής ανάπτυξης και αυτογνωσίας, ψυχωσικών ή διπολικών ασθενών, ομάδες φροντιστών ατόμων με αναπηρίες ή χρόνιες νόσους και ομάδες βελτίωσης της αυτοεκτίμησης.